Evlenen Kadın İşçinin Kıdem Tazminatı Hakkı – İzmir İş Hukuku Avukatı
Türk iş hukukunda kadın işçilere tanınan en önemli haklardan biri, evlilik nedeniyle iş sözleşmesini sona erdirerek kıdem tazminatı alma hakkıdır. Bu hak, kadın işçinin işten ayrılmasını kolaylaştırmayı ve evlilik sonrasında yaşam koşullarını düzenleyebilmesini amaçlayan özel bir düzenlemedir. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi belirli şartlara bağlıdır. İzmir’de yoğun şekilde karşılaşılan bu tür başvurularda, bir Kıdem Tazminatı Avukatı tarafından yapılan doğru yönlendirme işçinin hak kaybını önler.
1. Kadın İşçinin Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatına Hak Kazanmasının Şartları
Evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alınabilmesi için kanunda belirtilen koşulların eksiksiz yerine getirilmiş olması gerekir.
A. Evliliğin Resmî Nikâhla Yapılmış Olması
Yalnızca resmî nikâh kıdem tazminatı hakkı doğurur.
Dini nikâh, birliktelik veya niyet beyanı bu hak için yeterli değildir.
B. İş Sözleşmesinin Evlilik Tarihinden İtibaren Bir Yıl İçinde Feshedilmesi
Bu hak sadece bir yıl içinde kullanılabilir.
Örnek:
Kadın işçi 10 Mayıs’ta evlendiyse, iş sözleşmesini en geç 10 Mayıs ertesi yıla kadar evlilik nedeniyle feshettiğini bildirmelidir.
C. Feshin İşçi Tarafından Yapılması
Evlilik nedeniyle kıdem hakkı yalnızca işçinin kendi iradesiyle sözleşmeyi sona erdirmesi durumunda doğar.
İşverenin feshi bu hakka yol açmaz.
D. Fesih Bildiriminin Yazılı Yapılması
Uygulamada en çok yapılan hata sözlü fesihlerdir.
İşçi mutlaka:
- Yazılı dilekçe vermeli,
- Evlilik cüzdanı fotokopisini eklemeli,
- İşverene teslim ettiğine dair kanıt yaratmalıdır.
2. Evlilik Nedeniyle Fesihte Kıdem Tazminatı Nasıl Ödenir?
Kadın işçinin evlilik nedeniyle fesih hakkını kullanması hâlinde işveren:
- Kıdem tazminatını tam ve eksiksiz,
- Sözleşmenin sona erdiği tarihte,
- Yalnızca damga vergisi kesintisi yaparak
ödemek zorundadır.
Gelir vergisi, SGK primi veya başka herhangi bir kesinti yapılmaz.
3. “Evlilik Nedeniyle Ayrılıp Tekrar Çalışma” Durumu
Kadın işçi evlilik nedeniyle kıdem tazminatı aldıktan sonra:
- Aynı işyerinde,
- Kısa süre içinde tekrar işe başlarsa,
işveren bu davranışı hakkın kötüye kullanılması olarak ileri sürebilir.
Bu nedenle işçi gerçekten evlilik sebebiyle ayrıldığını gösteren bir süreci açıkça ortaya koymalıdır.
4. Evlilik Nedeniyle Fesihte İşverenin Uygulamada Yaptığı Hatalar
İzmir’de iş hayatında sık görülen hatalar:
- İşverenin kıdem tazminatının ödenmeyeceğini iddia etmesi
- “Evlilik özel sebeptir, kıdem doğmaz” yanılgısı
- Fesih sebebinin doğru işlenmemesi
- Dilekçenin alınmaması veya tarih belirtilmemesi
- Çalışma süresinin eksik hesaplanması
Bu hatalar nedeniyle birçok uyuşmazlık arabuluculuk ve dava yoluna taşınmaktadır.
5. Evlilik Nedeniyle Fesih Haklı Bir Fesih Türüdür
Kadın işçinin evlilik sebebiyle feshi, işveren açısından haklı nedenle fesih değildir, ancak işçi açısından haklı nedenle fesih niteliğindedir.
Bu nedenle işçi:
Kıdem tazminatına hak kazanır,
İhbar tazminatı talep edemez (çünkü kendisi feshetmektedir).
6. Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı İçin Gerekli Belgeler
İşçi açısından genellikle şu belgeler yeterlidir:
- Fesih dilekçesi
- Evlilik cüzdanı fotokopisi
- Kimlik
İşveren bu belgeleri işleme almasa bile işçi daha sonra arabuluculuk veya dava yoluyla hakkını alabilir.
Sonuç
Evlilik nedeniyle fesih, kadın işçilere tanınmış özel ve önemli bir haktır. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi, sürenin doğru takip edilmesine ve fesih iradesinin yazılı şekilde ortaya konmasına bağlıdır.
Yanlış yapılan bir işlem, işçinin kıdem tazminatı almasını engelleyebilir veya işverenle uyuşmazlığa yol açabilir.
Bu nedenle evlilik nedeniyle işten ayrılmayı planlayan kadın işçilerin süreci bir İzmir İş Hukuku Avukatı rehberliğinde yürütmesi hak kaybı riskini ortadan kaldırır.